Η Κατερίνα Νέζη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ και εργάζεται σε εταιρεία τηλεπικοινωνιών. Παράλληλα ασχολείται με την τέχνη του collage. Από τις εκδόσεις Poema, κυκλοφόρησε το 2017 η πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Βίος ετών 47»
ΒΙΟΣ ΕΤΩΝ 47 (2017)
Βίος ετών 47
Τελεία στη γενιά σου
λαχνός λεχώνας σου χαρίστηκε
Παιδί λαχάνιαζες με αγρίμια
κάπως υπερβολικά -είπαν
Σκάλες επι-βίωσης ανέβαινες καιρό
τα βράδια σβήνοντας προσεκτικά τα ίχνη σου
Πέρασε η ώρα
άνθη βυθού υψώνονται, γνέφουν
τα όνειρα δεν άλεσε ο μύλος
Πότε θα βγεις από το αρχαίο πηγάδι;
Πώς;
Πόσο θόρυβο θα κάνεις;
Όσο τρέχει μια ταρίφα
είσαι δίκιά μας
το κατάλαβα με τη μια
σε χόρταινα σε αλώνια και σαλόνια
στον χρόνο σε ξεδιάλεγα
αιώνες
άσε τους άλλους
τους πηδάνε τη γυναίκα και τρέχουν να προλάβουν
χωμένοι ως τα μπούνια στη μήτρα που τους γέννησε
στ’ ορκίζομαι
μέχρι το τέλος του χρόνου
θα ’χουμε ανταμώσει
Τρίτο διάλειμμα Τρίτης
Το γραφείο αιωρείται στη σιωπή
Χρωματιστά παγώνια ξιφασκούν στις γωνίες
Τα λουλούδια διακινούνται μέσω εσωτερικής αλληλογραφίας
σε σφραγισμένους φακέλους
Φράσεις ποζάρουν στον αέρα στοιχηματίζοντας στη μοναξιά σου.
Τρίτο διάλειμμα Τρίτης
Μέχρι σήμερα
Ούτε ένας δικός σου δεν κατάφερε
να κομματιάσει τη θλίψη σου
Ανεβαίνοντας τον βοριά
Ασύντακτα χαλάσματα σπαράσσεις
σε γειτονιές αρπακτικών ραμφίζοντας το τέλος
Μiσχοι αλάλητης οδύνης ακουμπούν τα γιασεμιά
Θα ανοίξουν σαρκοβόρα πέταλα στο βάθος
Ανεβαίνοντας τον βοριά
Ανήμερη κι ανέστια
Λυσσομανάς ανήμπορη να ξεδιαλύνεις την αρχή
Πραγμάτων άμορφων κι αφηρημένα τακτικών εν τη γενέσει του κόσμου
Ολόκληρη οδύνη
στάζεις
δίχως καταφυγή
Ουκ εν Σοφία εποίησας
την πατήσαμε δηλαδή φιλαράκι
ΕΙΚΟΝΕΣ
Η λιμπερτίνα
Το φόρεμα
το χρώμα του ίασπι της Πάντοβας
άγριο μετάξι, ανεπαισθήτως διάφανο
ανάλαφρα αδρό, διάστικτο σε σημεία
Αντιπαραθέτει το λευκό
Μύρο ροδόξυλου ή έλαιο μυρτιάς
στιλπνό μαύρο
(όπως στη Βενετία εκείνον το Φλεβάρη)
Προπάντων το κόσμημα-
(ιδιαιτέρως ατελής λίθος,
πορφυρός, καπνισμένο ασήμι)
Αδιάκριτα απλό
(στα μάτια του Pierre, στα μάτια του)
Θυμήσου
το στόμα θα σε γνωρίσει ωσάν λουλούδι.
Αλήθεια ο Giakomo τι θα φορέσει;
Είστε κι οι δύο τόσο ακαταμάχητα αγνοί
Ας στροβιλιστούμε λοιπόν μικρέ μου φίλε
Ας είναι αυτή η ευκαιρία μας
Όσο κρατήσει η νύχτα
Κι όταν στο τέλος πέσουν οι μάσκες
ας μην αρνηθούμε την πυρπόληση
ζητιάνοι εμείς, ανυπεράσπιστα αθώοι
στους θαλερούς λειμώνες του αμεθύστου μας
ΚΡΙΤΙΚΕΣ
ΕΥΓΕΝΊΑ ΘΑΝΟΠΟΎΛΟΥ
FRACTAL 21/02/2018
Μια φιλοσοφική ανάγνωση της ποιητικής συλλογής της Κατερίνας Νέζη
Η ποίηση της Κατερίνας Νέζη χαρακτηρίζεται ως πρωτότυπη και ρεαλιστική, ιδιότυπα ερωτική και συναισθηματική, αισιόδοξη. Ταυτόχρονα θεωρείται ποίηση σκοτεινή, ερμητική, κρυπτική, υπόγεια και σαρκαστική. Ανάμεσα σε αυτούς τους χαρακτηρισμούς δεν υφίσταται διαζευκτικός όρος. H ποίησή της είναι μια εκφραστική ενότητα αισθημάτων και σκέψεων στη βάση της υπαρκτικής τους ετερότητας.
Πρόκειται για μια ποίηση αποκαλυπτική ως προς τις αντιφάσεις, τις συγκρούσεις και τις αντιθέσεις που βιώνουμε καθημερινά. Βουτά σε βαθιά νερά αφήνοντας να διαφανεί η αίσθηση του πόνου, της αδικίας, ο φόβος του θανάτου, αλλά και το αίσθημα της χαράς, της αγάπης, της πληρότητας. Αναπαριστά την αέναη εναλλαγή βιώματος και συνείδησης, αίσθησης/αισθήματος και κατανόησης. Άλλωστε, όπως αναφέρει η ίδια η ποιήτρια «η δουλειά του ποιητή είναι να σκάβει βαθιά στα μύχια της ανθρώπινης ύπαρξης εκεί που μάλλον η επιστήμη δεν θα φθάσει ποτέ». Η διαφορά ανάμεσα στον επιστήμονα και τον ποιητή έγκειται στο ότι ο ποιητής «ψάχνει τους θησαυρούς μέσα του» και τους αφήνει να του αποκαλυφθούν.
Ένας «Βίος ετών 47» δεν μπορεί παρά να είναι «εν τη γενέσει του κόσμου» αφτιασίδωτος, ατημέλητος, άτακτος, τσαλακωμένος. Ακόμη και όταν ο καθένας από εμάς «λυσσομανά[ς] να ξεδιαλύνει[ς]» την αρχή των πραγμάτων που τον (συν)αποτελούν, αυτός παραμένει ένας βίος άρρητος και ανολοκλήρωτος. Για το λόγο αυτό η ποιήτρια φωτογραφίζει στιγμιότυπα μιας ζωής αρθρώνοντας ημιτελείς αφηγήσεις, δίχως αρχή, μέση και τέλος. Μέσα από μια εξακολουθητική αποδόμηση, η Κατερίνα Νέζη μας προτρέπει να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα μιας διαρκούς χωρικής μετατόπισης. Να κινηθούμε, όπως έλεγε ο Ρ. Μ. Ρίλκε, «στη σιωπηλή διάρκεια του χώρου» όπου κατοικεί η αλήθεια. Διαφορετικά, πως μπορεί «το γραφείο [να] αιωρείται στη σιωπή»; Πως είναι δυνατόν «μια τσαλακωμένη ζωή [να] καίγεται όμορφα»; Πως ο καθένας μας μπορεί «να τρέφει τους τοίχους με φρέσκα όνειρα»; Εν απουσία ενδιάμεσων σκέψεων μετακινούμαστε στο χώρο της καθαρής θέασης των πραγμάτων, η οποία μας επιτρέπει να τα βιώσουμε όπως ακριβώς είναι, συγκροτώντας μια νέα πραγματικότητα.
Η εν λόγω ποιητική συλλογή εστιάζει και εμβαθύνει στις εσωτερικές δυνατότητες του ανθρώπου. Απορρίπτοντας το «τέλος» κάθε στερεοτυπικής σκέψης και δογματικής γνώσης, η Κατερίνα Νέζη μας προκαλεί να πραγματώσουμε αυτές τις δυνατότητες δίνοντας στη ζωή το νόημα που της αξίζει. Μας προτρέπει να δοκιμάσουμε έναν διαφορετικό τρόπο θέασης του κόσμου αφήνοντας τα πράγματα να μας δείξουν το δρόμο για τη συγκρότηση ενός «ατελείωτου» βίου, ανοικτού απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο. Έτσι, καθώς «η στέγη θα ανοίγει στα ζεστά αρώματα της θάλασσας», εμείς «θα σπέρν[ουμε] τα καινούρια μ[ας] όνειρα» μεταμορφώνοντάς τη ζωή σε τέχνη, την τέχνη της αποδοχής και της υπέρβασης.
Οὐκ ἐν σοφία ἐποίησας!
Η Κατερίνα Νέζη στο Εργαστήρι του συγγραφέα
FRACTAL 10/1/2018
Πως ξεκίνησα να γράφω
(Ή πώς ένας απλός άνθρωπος γράφει ένα βιβλίο)
Τα πρώτα 40 χρόνια της ζωής του ανθρώπου απαρτίζουν το κείμενο- τα υπόλοιπα αποτελούν το σχόλιο στο κείμενο. Το σχόλιο μας επιτρέπει να κατανοήσουμε σωστά το αληθινό νόημα και την αλληλουχία του κειμένου. Αυτά τα είπε ο Schopenhauer.
Κάπως έτσι νομίζω ξεκίνησα κι εγώ να γράφω αρκετά μετά τα 40 μου χρόνια, αφού είχα διαβάσει πολύ και είχα βιώσει ένα πλήθος εμπειριών κατά τη διάρκεια της ζωής μου και προσπαθούσα πλέον να τις νοηματοδοτήσω, να τις ξεδιαλύνω, να ξεφύγω από τη λήθη αφήνοντας ένα ίχνος πίσω μου. Η γραφή είναι ένας τρόπος να βιώνεις τη χαρά, να απαλύνεις την θλίψη, να εξερευνάς τον εαυτό σου. Είναι επίσης μία κίνηση προς τους άλλους, μια προσπάθεια επικοινωνίας και μοιράσματος, μια τοποθέτηση απέναντι στον εαυτό σου και στον κόσμο.
Ξεκίνησα με ένα tablet, φθηνά τετράδια και κρατώντας σημειώσεις στο κινητό μου. Κάποια ποιήματα τα έγραφα ακόμα και σε λεωφορεία. Πειραματιζόμουν με διάφορους τρόπους γραφής. Μετά ηχογραφούσα τα ποιήματα, τα άκουγα και τα διόρθωνα. Κάποια τα αποστήθιζα και είχα παρουσιάσει και ένα σαν performance σε θεατρική ομάδα.
Τα θεμέλια μου ήταν γερά, από παιδί διάβαζα και προβληματιζόμουν πολύ σκεφτόμουν τη ζωή μου και όσα βίωνα, αλλά τώρα η αναζήτησή μου με οδηγούσε στην πηγή. Τροφοδοτούσα συνεχώς πνευματικά τον εαυτό μου με συγγραφείς που έχουν περάσει τη δοκιμασία του χρόνου, αρχαίους Έλληνες και Λατίνους φιλόσοφους και ποιητές Ηράκλειτο, Επίκουρο, Μάρκο Αυρήλιο, Λουκρήτιο, αρχαία τραγωδία αλλά και ινδική και κινέζικη φιλοσοφία όπως Λάο Τσε, ευρωπαϊκή φιλοσοφία, εγχειρίδια πολέμου γιαπωνέζων σαμουράι , μεσαιωνικούς σατιρικούς συγγραφείς όπως ο Αρετίνο και ο Francisco de Quevedo , δημοτικά και λαϊκά τραγούδια, τα άπαντα των νεοελλήνων ποιητών και πρωτίστως του Καβάφη που με επηρέασε περισσότερο από όλους. Παράλληλα έκανα συλλογή από λαϊκές παροιμίες και ρητά από όλο τον κόσμο. Γενικά διάβαζα οτιδήποτε μου προκαλούσε πνευματική έξαψη-το ένα βιβλίο με οδηγούσε στο άλλο, τα βιβλία είναι ‘’απύθμενα’’ είπε ο Ελύτης. Αγόρασα σύντομα 3 νέες βιβλιοθήκες, πέταξα όλα τα παλιά μέτρια βιβλία, και κατάλαβα ότι τα βιβλία μου θα είναι πλέον τα σημαντικότερα αποκτήματά μου, η μοναδική μου περιουσία μαζί με την ίδια μου τη ζωή.
Παράλληλα η ποίηση και η τέχνη γενικότερα μέσω του collage με το οποίο παράλληλα ασχολούμαι, ήταν για μένα μια πορεία προς τους ‘’ομοίους’’ μου: άλλους δημιουργούς και καλλιτέχνες. Φιλία μπορεί να υπάρξει μόνο μεταξύ ίσων είχε πει ο Αριστοτέλης. Κάποιοι άνθρωποι, οι περισσότεροι, δημιουργούν σχέσεις με άξονα το κέρδος και κάποιοι άλλοι πολύ λιγότεροι ακολουθούν τον εσωτερικό τους νόμο και όχι εξωτερικούς κανόνες. Μια κινέζικη παροιμία λέει ‘’ο ευγενής άνθρωπος θα έδινε ακόμα και τη ζωή του για να συναντήσει έναν άλλο ευγενή.’’
Μιλάω για το ‘’a feast of friends’’ του Jim Morisson , την εκλεκτική συγγένεια που μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή, αφού η φιλία είναι η πιο ανιδιοτελής σχέση . Αν είχα ένα όραμα θα ήταν να δημιουργώ μέσα σε μια τέτοια ομάδα συγγενών ψυχών και ο αγώνας για τη συνάντηση τέτοιων ψυχών είναι καθοριστικός για την ποιότητα της ζωής μου.
Το διαδίκτυο και τα socialmedia με τροφοδότησαν πολύ στις αρχές αλλά σύντομα κατάλαβα ότι την εποχή που όλα κοινοποιούνται, ήταν άμεση ανάγκη να διατηρήσω την ιδιωτικότητα μου που η ποίηση με την κρυπτικότητα της μπορεί και πρέπει να συντηρεί. Η τέχνη θέλει ένα χρόνο δικό της, έτσι ξεκίνησα να απέχω συνειδητά από τη διαδικτυακή ζωή όσο μπορούσα και προτιμούσα να κυκλοφορώ με ένα βιβλίο στην τσάντα σε πάρκα, δρόμους, πλατείες, λεωφορεία και καφέ και μετά να αδειάζω το μυαλό μου απολαμβάνοντας τη φύση ή τη βοή του δρόμου και της αγοράς. Έτσι για πρώτη φορά άρχισα να κάνω δικές μου σκέψεις που δεν έχουν διατυπώσει άλλοι και να δημιουργώ.
Αργότερα αποφάσισα να προσπαθήσω να εκδώσω τη δουλειά μου αφού άρεσε σε κάποιους άγνωστους ή ελάχιστα γνωστούς μου ανθρώπους και αυτό με παραξένεψε ιδιαίτερα. Παρόλο που δεν είχα καμία σχέση με τον ‘’χώρο’’ του βιβλίου, αφού το περιβάλλον εργασίας μου είναι καθαρά τεχνοκρατικό, είχα μια μυστική και βαθιά σχέση με κάποιους δημιουργούς που με επηρέασαν πέρα από τη διάσταση του χρόνου.
Όταν εκδόθηκε το βιβλίο ένιωσα να καταλαμβάνομαι από μια άγνωστη, επώδυνη ασθένεια που κατάλαβα σύντομα ότι έπρεπε να την περάσω μόνη μου-κανείς δεν μπορούσε να με βοηθήσει σε αυτό-σε κάτι τέτοια είσαι αντιμέτωπος με τον ίδιο σου τον εαυτό.
Τα πράγματα έπαιρναν επιτέλους τις αληθινές διαστάσεις τους, δεν ήμουν το κέντρο του κόσμου, ένιωθα πόσο μεγάλη ευθύνη είναι να εκδώσεις ένα βιβλίο και πόσο ασήμαντη είμαι μπροστά στους ‘’προκατόχους’’, αν υποθέσουμε βέβαια ότι θα μπορούσε το βιβλίο μου βρει κάποια θέση στον κόσμο και να επιβιώσει ανάμεσα σε τόσα άλλα βιβλία αλλά και να φιλοδοξήσει να γίνει ένα εφαλτήριο για περαιτέρω εξέλιξη και δημιουργία.
Θα ήθελα να αφιερώσω το βιβλίο που έγραψα στους απλούς ανθρώπους που γνώρισα δουλεύοντας στο δρόμο πουλώντας παιχνίδια, σε εργοστάσια και εταιρείες, στους ανθρώπους που συναναστρέφομαι καθημερινά σε λεωφορεία και ταξί ,σε μικρομάγαζα, στις καθημερινές μου συναλλαγές. Κάποιες από τις φράσεις τους έχουν ήδη βρει τη θέση τους στους στίχους αυτής της συλλογής.
Να το αφιερώσω στη φίλη μου που δεν διαβάζει ποτέ βιβλία και όταν της χάρισα το βιβλίο μου, αφού το διάβασε προσεκτικά με χαιρέτησε για πρώτη της φορά με χειραψία σφίγγοντας μου για πολλή ώρα το χέρι και λέγοντας μου ότι είναι τιμή της που με γνωρίζει αφού ‘’δεν έχει γνωρίσει ποτέ κανέναν άλλον ποιητή’’.
Οι ποιητές είναι απλοί άνθρωποι που εστιάζοντας σε μικρές λεπτομέρειες εμπλουτίζουν και ομορφαίνουν τον κόσμο γύρω τους και έχουν ανάγκη άλλους απλούς ανθρώπους για να κάνουν τον εαυτό τους και τον κόσμο λίγο καλύτερο.
Νομίζω ότι οι απλοί άνθρωποι θα πρέπει να γνωρίσουν περισσότερους ποιητές. Το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από όσο νομίζουμε. Και ακόμα κάτι: απλοί άνθρωποι όπως εγώ να γίνουν ποιητές.